Zuzanna Okienczyc „Warszawiacy”
Czy jesteśmy zdolni samodzielnie postrzegać rzeczywistość nie kierując się stereotypami i uprzedzeniami? Zuzanna Okienczyc porusza istotne społecznie tematy w cyklu prac zatytułowanym „Warszawiacy”. Kim są osoby, których wizerunki autorka naświetliła w serii portretów na aluminiowych płytach offsetowych? To mieszkańcy wielu dzielnic Warszawy, różnego pochodzenia i tożsamości kulturowej. Oni sami lub wcześniej ich rodziny, przybyli do Warszawy z obcych krajów. Portretom towarzyszy seria uproszczonych wizerunków, schematycznych, pamięciowych portretów, wydrukowanych na lustrzanym podłożu. To okazja, aby skonfrontować się z „obcym”. Są tu odwołania do luster umieszczanych w budkach pograniczników na lotniskach, policyjnych portretów oraz wizerunków z badań antropomorficznych i eugeniki. Autorka, w subtelny sposób, stawia pytania o problem tolerancji w naszym społeczeństwie, otwartości na przybyszy ze świata, próbujących adaptować się do życia w naszej rzeczywistości. Od czasów Jagiellonów bardzo wiele się zmieniło. Wielonarodowa i wielokulturowa Rzeczpospolita stała się jednorodnym narodowo, kulturowo i religijnie państwem, które zostało ukształtowane po II wojnie światowej. To jedna z przyczyn zachowań ksenofobicznych w naszym społeczeństwie. Boimy się obcych, nie jesteśmy otwarci na inne kultury. O tym przypomina nam Zuzanna Okienczyc, w dojrzałej i dobrze skonstruowanej pracy.
Prof. Andrzej Węcławski